نظام آوایی زبان فارسی در آینة آمار

Authors

  • افشین رحیمی دانشجوی دکتری رشتة علوم کامپیوتر، دانشگاه ملبورن
  • سودابه اسلامی دانشجوی کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه الزهرا
Abstract:

در پژوهش حاضر، با تحلیل آماریِ ویژگی‌های واجیِ موجود در 54391 واژة فارسی، کوشیده‌ایم تا جنبه‌هایی از سازوکار نظام آوایی زبان فارسی را با زبان آمار بیان کنیم. جنبه‌های واجی-آماریِ موجود در واژگان (ذهنی) فارسی‌زبان‌ها، که در این تحقیق به آن پرداخته‌ایم، مواردی مانند الگوی تکیة واژه در زبان فارسی، هجا و تعداد هجا در واژة فارسی، واج‌آراییِ واژه‌های فارسی، بسامد طبقات طبیعی واجی در کل داده‌ها، بسامد طبقات طبیعی واجی در درون هجا، واج‌آراییِ خوشه‌های همخوانی، هجای بی‌نشان و بهینه در زبان، فراوانی واج‌ها در زبان فارسی و مسائل مشابه را دربرمی‌گیرد. در انتخاب واژه‌ها، ابتدا یک پیکرة متنی ده میلیون کلمه‌ای مورد تجزیة ساختواژی قرار گرفت و در ادامه با حذف صورت‌کلمه‌ها و نیز کلمات خارجی فهرست واژه‌ها به دست آمد و سپس این فهرست با  فرهنگ معاصر فارسی امروز مقابله شد و مدخل‌های جدید با بسامد 1 به فهرست واژگان اضافه شد و سپس کل واژه‌ها از نظر اطلاعات واجی فوق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق واجی-آماری از یک سو مؤید اصول و مفاهیم واج‌شناختی مانند طبقة طبیعی واجی، فرایندهای واجی، ساختمان سلسله‌مراتبیِ هجا و غیره است و از طرف دیگر بسامد واج‌ها و زنجیره‌های واجی را بازگو می‌کند، که در نتیجة آن پیوستار بی‌نشانی و نشان‌داری در نظام آوایی زبان مشخص می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نظام آوایی زبان فارسی در آینه آمار

در پژوهش حاضر، با تحلیل آماریِ ویژگی های واجیِ موجود در 54391 واژه فارسی، کوشیده ایم تا جنبه هایی از سازوکار نظام آوایی زبان فارسی را با زبان آمار بیان کنیم. جنبه های واجی-آماریِ موجود در واژگان (ذهنی) فارسی زبان ها، که در این تحقیق به آن پرداخته ایم، مواردی مانند الگوی تکیه واژه در زبان فارسی، هجا و تعداد هجا در واژه فارسی، واج آراییِ واژه های فارسی، بسامد طبقات طبیعی واجی در کل داده ها، بسامد طبق...

full text

بررسی و نقد کتاب نظام آوایی زبان فارسی

مقالۀ حاضر به معرفی، بررسی و نقد کتاب نظام آوایی زبان فارسی، تألیف محمود بی‌جن‌خان می‌پردازد. کتاب اثری ارزشمند در حوزۀ آواشناسی و واج‌شناسی زبان فارسی است و امتیازات و نوآوری‌های فراوان و ساختار منسجمی دارد. مؤلف در فصل اول، مسئلۀ بازشناسی شنیداری گفتارِ پیوستۀ فارسی را ـ که موضوع اصلی تحقیق است ـ برگزیده و در فصل‌های بعد تلاش کرده است بر اساس روش‌شناسی آزمایشگاهی به سؤال اصلی تحقیق پا...

full text

بررسی و نقد کتاب نظام آوایی زبان فارسی

مقالۀ حاضر به معرفی، بررسی و نقد کتاب نظام آوایی زبان فارسی، تألیف محمود بی جن خان می پردازد. کتاب اثری ارزشمند در حوزۀ آواشناسی و واج شناسی زبان فارسی است و امتیازات و نوآوری های فراوان و ساختار منسجمی دارد. مؤلف در فصل اول، مسئلۀ بازشناسی شنیداری گفتارِ پیوستۀ فارسی را ـ که موضوع اصلی تحقیق است ـ برگزیده و در فصل های بعد تلاش کرده است بر اساس روش شناسی آزمایشگاهی به سؤال اصلی تحقیق پاسخ دهد. ک...

full text

بررسی آوایی تکیۀ واژگانی در زبان فارسی

  بررسی آوایی تکیۀ واژگانی در زبان فارسی     وحید صادقی [1]   تاریخ دریافت: 20/1/90   تاریخ تصویب: 18/10/90     چکیده   در بیشتر پژوهش‏های انجام­شده دربارۀ تکیۀ واژگانی در زبان فارسی، تغییر‏های آوایی ناشی از جا‏به‏جایی محل تکیه در محیط دارای تکیۀ زیر‏و‏بمی بررسی شده و به همین سبب، F0 مهم‏ترین هم‏بستۀ آوایی تکیۀ واژگانی در‏نظر گرفته شده است؛ در ‏ حالی که F0 هم‏بستۀ آوایی تکیۀ زیر‏و‏بمی است؛ نه ت...

full text

بررسی نقش قافیه در تحولات آوایی زبان فارسی

هدف این مقاله بررسی نقش انواع قافیه‌ در سیر دگرگونی‌های آوایی و تلفظ واژگان در زبان فارسی است. بدین منظور، به اشعار شاعران فارسی از قرن چهارم تا قرن هشتم و به‌بیانی دورۀ رشد و تکوین زبان فارسی پرداخته شده است. قافیه همواره از ارکان مهم و کلیدی شعر فارسی بوده است. شاعران نیز پیوسته به قافیه اندیشیده‌اند و چنانکه از برخی نقد و نظرها و آثار منتقدان بلاغت پیداست، سرودن شعر با قافیۀ دشوار را نشان مه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 18

pages  65- 90

publication date 2013-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023